Λίνα Φυτιλή

Vasso ChristodoulouΤα αδέσποτα

Η Λίνα Φυτιλή γεννήθηκε στη Λάρισα το 1974. Ζει στον Αλμυρό Μαγνησίας κι εργάζεται στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Το 1997  δημοσιεύτηκε η νουβέλα της, Οι νύχτες της άχρωμης κιμωλίας, Καστανιώτης. Το 2011, εκδόθηκε το μυθιστόρημά της Τώρα είναι αργά,  εκδ. Απόπειρα. Το 2014 κυκλοφόρησε η πρώτη ποιητική συλλογή της, με τον τίτλο Μυθική μέρα,  από τις εκδόσεις Ενδυμίων.

Αχτίδα στον πάγο

Τα πράγματα είναι στη θέση τους·

Η άκρη του νιπτήρα,
τα πόδια στο οβάλ τραπέζι,
το λευκό άδειο φλιτζάνι.

Ψυχές δεν τριγυρίζουν
τ’ όνομά μου,
η ζωή από απόσταση γυρίζει.

Στον κήπο
χιόνι απάτητο.
Μια αχτίδα έχει φυτρώσει στον πάγο.

Αν ήμουν κάποια άλλη
θ ́ άλλαζα
τα παππούτσια μου,
το σπασμένο χερούλι του απογεύματος,
τις σακούλες κάτω από τα μάτια της πόλης.

Αν ήμουν κάποια άλλη

Θ ́ ακολουθούσα το δρόμο

μέσα στο ποίημα της σελίδας 125

αργά τη νύχτα

Μα όποια κι αν είμαι

∆εν με πιστεύουν πια

(Μυθική μέρα, 2014.)

(Μετρώντας) σαράντα μέρες με την όπισθεν

το φως το βίαιο,
το σπαραχτικό
σε μια θάλασσα στάχτης

ανάμεσα στους απόντες,

μια ακόμα φορά
ανάβω.

Μ’ ελάχιστη απόκλιση

τα τυφλά σημεία
σαν χρόνια παιδικά

λάμπουν.

Τι θα πει μαύρη γη,

δεν ξέρω,
άσε κάτω τα κονιάκ

να τα πιούμε γιαγιά

επί τόπου,

μήπως παν τα φαρμάκια κάτω.

(Μυθική μέρα, 2014.)

 

Αίνιγμα

∆εν είναι
πόζα ή ψέμα,
δικαιολογία από ιστορία άλλη,

λύση ανάγκης.

Η αφή,

κόκαλο δανεικό,

το έχεις ξεχάσει
κάτω απ ́ το δέρμα.

Το σώμα είναι.

Όταν λάμπει,

τις αμαρτίες του

πληρώνει-

βρέξει χιονίσει

(Μυθική μέρα, 2014.)

Αόρατη

Θα στην έχουν στημένη

οι εντυπώσεις,

οι ήχοι στα αυτιά της πόλης,

τα μπαλκόνια όπου

φυτρώνουν σγουρά κεφάλια.

Στην πλατεία

που στέκεσαι

τίποτα δεν είναι ίδιο-

κάτω από φώτα κίτρινα

τα χέρια που κινούν τα νήματα

κόβουν αέρα και θερίζουν.

Κι αν ακόμα θυμάσαι,

την Εδέμ τη χάσαμε

σε άλλη εφηβεία

δίσεκτη -εκ γενετής-

χωρίς να πούμε λέξη

για τη λόξα του κόσμου,

αυτή την αόρατη γυναίκα

που είχε τα μάτια σου

(ανέκδοτο)

Επιμέλεια άρθρου: Βάσω Χριστοδούλου

By Infrared Magazine

Ποιητικός Πυρήνας: Λίνα Φυτιλή, "Μυθική μέρα"

Ποιητικός Πυρήνας: Λίνα Φυτιλή, "Μυθική μέρα"
: Μυθική μέρα                                                    
Σε βλέπω στον ύπνο μου                                     ...

Ποιητικές φωνές - από τον συγγραφέα Παναγιώτη Χατζημωσιάδη.

Ποιητικές φωνές - από τον συγγραφέα Παναγιώτη Χατζημωσιάδη.

Που κομίζουν το νόημά τους ψιθυριστά. Κατά πώς πρέπει, όταν πρέπει. Εννοώ όχι σαν έτοιμη τροφή ή διδάγματα απλοϊκότητας ή συνταγές ευαισθησίας αλλά σαν απάτητες ήπειροι προς εξερεύνηση. Καθότι, “η ποίηση είναι μια πόρτα ανοιχτή” - έστω και αν σε ορισμένες περιπτώσεις δεν κρύβει τίποτα από πίσω, αλλά όχι στην προκειμένη, αφού “κοράλλια και μαργαριτάρια και θησαυροί ναυαγισμένων πλοίων” το φορτίο της- κι οι πιο πολλοί κοιτάζουνε χωρίς να δουν, αλλά είναι και αυτοί οι λίγοι που κάτι βλέπουν, το μάτι τους κάτι αρπάζει.

Προς αρπαγή και τα εν λόγω. Προς αρπαγή νοήματος και σημασίας. Για ό,τι τριγύρω συμβαίνει. Εννοώ, την κοινωνική και υπαρξιακή αγωνία του σκεπτόμενου ανθρώπου, που θέλει να βλέπει πέρα, πίσω και μέσα από τα πράγματα. 

Ανεπιφύλακτη λοιπόν η βιβλιοφιλική μου πρόταση, με τη σύσταση - αν μου επιτρέπεται κάτι τέτοιο - της αφοσίωσης και της σιγής που επιβάλλεται στην αναγνωστική προσπέλαση του απαιτητικού ποιητικού λόγου:

 

Τέντα γαλάζια
ένα χαικού είναι
το καλοκαίρι.

Το εφτάψυχο ποίημα - Μυθική Μέρα, 2014.

Εδώ πρέπει να μπω
              πριν φτάσουν τα πράγματα

            σε μια λέσχη χαρτοπαιξίας,   στο απροχώρητο· 
σε κάποια αδελφότητα,

                                στην ερειπωμένη κατακόμβη,
                                                            ακόμη και σ ́ ένα παραθαλάσσιο

                                                                                            ξενοδοχείο τριών αστέρων

Τ ́ απομεσήμερο να σπινθηρίζει
                                              σα βεγγαλικό η μοναξιά

-μπρος φωτιά και πίσω αίμα-

                                   κι οι εφτά ψυχές του ποιήματος
                                                                 να με κοιτούν θριαμβευτικά από την

                                                                                                                 κλειδαρότρυπα,
                                                                                     

με την εγγύτητα μιαςνέας πτώσης. 

Τα κανό

Στις έρημες αποβάθρες
οι περαστικοί
δεν ξέρουν κολύμπι.

Πίνουν το αμίλητο νερό τους
διαβάζουν τύχες ναυαγών,
σηκώνουν τα βάρη τους
με φουσκωτό'

Από καιρό σε καιρό
κοιτούν τη θάλασσα
να τρώει τα νησιά της

Μάταια περιμένουν
πλοία σωτηρίας,
καραβίσια φώτα,
σωσίβιες λέμβους

Τους πνίγουν
μια νύχτα ασέληνη
σε κανό
made in China



Το κολάζ είναι του Joseba Elorza

Πρωινό ξύπνημα.

Πρωινό δώρο.

Στην Λ.Φ.

Από την ενότητα ποιημάτων "ΑΣΑΛΕΥΤΗ ΛΥΠΗ"

Oύτε φεύγεις,ούτε μένεις.Υπάρχεις

στο δριμύ ακαθόριστο της παραμεθορίου.

Το τραίνο που δεν περιμένεις

γιατί να αναχωρήσει;

Την ασάλευτη λύπη διασχίζοντας

πέρα να σε πάει απο τα σύνορα,

εκεί,όπου ο κόσμος υπάρχει.

Ανέκδοτο εισιτήριο του πουθενά

κίτρινος λυγμός ενός φύλλου που πέφτει.

Κ.Ε.

Δώρο από τον ποιητή Κυριάκο Ευθυμίου.

Άσσος στο σημάδι

 (ανέκδοτο ποίημα, δημοσιεύεται  στο νέο τεύχος του Intellectum...)


Μας πετούσε 
τους κύβους της ζάχαρης
στα μάτια,
χαλίκια στο στόμα

ο θυμός τρέφει το βλέμμα
έλεγε,

Μα ποιος φανταζόταν

πριν θάψει στην κοιλιά
την τρέλα του
πως θα έριχνε τις κατάρες
βροχή'

μέσα στα σωθικά
της οικοδομής
τα κεφάλια μας
πέφτοντας

να πιάσουν τόπο

Η εμμονή της μέρας...

''…εδώ η αθανασία και το εφήμερο, η διαμελισμένη τάξη''

Ηλίας Λάγιος.

Σήμερα, Δευτέρα 12 Μαίου, στις 6 μμ στον πολυχώρο Πόλις στον Βόλο (Χατζηαργύρη με Γ. Καρτάλη) συζητώ με τους φοιτητές για την πεζογραφική γενιά του ΄30, τον μύθο που την περιβάλλει, τη γενιά που αποθεώθηκε αλλά και πολεμήθηκε όσο καμιά άλλη, τους βασικούς εκπροσώπους- εκφραστές αλλά και τα έργα τους.
Τελικά η γενιά αυτή αποτέλεσε πολιτισμικό - λογοτεχνικό μύθο ή πρόκειται για ένα γραμματολογικό μόρφωμα; Γιατί αυτή η πεζογραφική γενιά συνεχίζει να μας απασχολεί τόσο;

Από πρώτο χέρι

Τα κορίτσια που κρύβουν τις λέξεις στα σεντόνια τους 
ή τις κρατούν κρυφά κάτω από το δέρμα τους, ξέρουν 
από πρώτο χέρι ότι ετοιμόγεννες λέξεις, δεν θα πει 
καθόλου ετοιμόλογες κοιλιές.

Χρόνια πολλά μαμά!

φωτογραφία Sally Mann

Κουκίδα στο σκοτάδι.

Ο σκύλος με οδηγεί κάτω από το απότομο βάρος της νύχτας. Ασυναίσθητα εμπιστεύομαι τα χέρια στις ρόδες, ενώ το φως αναβοσβήνει στη ράχη του αμαξιδίου, σαν αλάρμ αυτοκινήτου. Το κρύο τρυπώνει μέσα από τα ρούχα μου και ξαφνικά βιάζομαι, βιάζομαι πολύ να τρέξει η ζωή πάνω στο αναπηρικό καρότσι της.


Η φωτογραφία είναι του Kevin Corrado.

Πρωτομαγιά.

Kι η θάλασσα άνθισε σήμερα-

Οι φωτογραφίες από τη Νέα Αγχίαλο.

25η ώρα.

Ποτέ δεν είχα ξαναδεί να πέφτει πυκνό χιόνι μες στο καλοκαίρι. Έτριβα τα μάτια μου, μήπως με ξεγελούσαν μα η εικόνα επίμονα καρφωμένη στο παράθυρό μου διέσχιζε τη μέρα, στην έσχατη ώρα της. Κάπως έτσι πέθαινε η εποχή στο μέσο της πόλης, πριν βγει ο ήλιος κι αναστηθούν τα σκοτάδια στις τρεμάμενες προσόψεις των κτιρίων. Και το φως ξανάρχιζε να παρελαύνει κάνοντας απογραφές στους τοίχους, με τα εκτυφλωτικά επίθετα και τα ονόματα των περαστικών, που έμεναν τόσο γυμνά κι ασυνόδευτα απ΄ την παλιά τους χάρη. 


Ο πίνακας είναι της Nατάσας Μεταξά, τρεις γοργόνες κι εγώ.

Μυθική μέρα, Λίνα Φυτιλή

Τρίτη, 29 Απριλίου 2014

Μυθική μέρα, Λίνα Φυτιλή

Λίνα Φυτιλή

Μυθική μέρα

Εκδόσεις Ενδυμίων, 2014

Του Γιώργου Λίλλη*

Η μυθική μέρα, της Λίνας Φυτιλή είναι ένας παράπλευρος κόσμος που συνυπάρχει με την πραγματικό. Τα ποιήματά της, αποκαλύπτουν την αξία του μύθου μέσα στις ατραπούς της καθημερινότητάς μας. Θα έλεγα πως οι στίχοι της είναι ένα μανιφέστο που επιθυμεί να επαναφέρει τον μύθο στη ζωή μας. Παλιότερα ο μύθος έπαιζε σημαίνοντα ρόλο στους ανθρώπους. Πιστεύω πως χάσαμε τον κρίκο εκείνο από την στιγμή που γίναμε πιο πραγματιστές. Ή όταν χάσαμε την παιδικότητά μας και εγκλωβιστήκαμε στην στιβαρή ενηλικίωση. Η Φυτιλή αναζητά τα αίτια γι΄ αυτή την απώλεια:

Τα πρωινά,

όταν μεταμορφώνεσαι σε ξυπνητήρι,

όταν γίνεσαι αναλώσιμο γραφείου,

συρραπτικό

Ή φθαρμένο ντοσιέ,

τιμολόγιο σε κάποιο γκισέ,

νιώθεις το μηδέν ολοστρόγγυλο

να γλιστράει μέσα στα δάχτυλά σου.

Σπάνια έχω διαβάσει ένα τόσο καίριο ποίημα, που να μιλά για την φυλακή της καθημερινότητας, για τον αγώνα να απελευθερωθούμε από το γίνουμε αντικείμενα. Είναι τραγική η διαπίστωση ότι ζούμε τόσο πεζά, όπου ο χρόνος μας μετατρέπει σε μηδενικά μέσα στην συνεχόμενη επαναλαμβανόμενη κίνηση προς το άγνωστο. Τελικά τι είμαστε; αναρωτιέται η Φυτιλή. Έρμαια των συνθηκών, ή συναισθηματικά όντα που αποζητούν την ελευθερία;

Όταν με τη σειρά σου,

μάθεις να είσαι

με τα πράγματα

κι όχι με τις λέξεις,

τότε

ένας ωκεανός

σε μικρογραφία

πίσω σου,

θα παίζει αμφιταλαντευόμενος

τη σκηνή

όπου οδύνη κι ηδονή

απέχουν

στον τυφλό καθρέφτη σου

Ενός λεπτού σιγή.

Η Φυτιλή πιστεύει στον άνθρωπο. Στην δύναμη των αισθήσεων. Αναζητά το μύθο πίσω από τις έννοιες, το θαύμα πίσω από το μεγαλεπήβολο. Ο σε μικρογραφία ωκεανός στον τυφλό καθρέφτη, όπου μπορείς να φανταστείς ή να ονειρευτείς αυτό που είσαι ή αυτό που θα ευχόσουν να είσαι. Οι στίχοι της, ώριμοι, διαυγείς, δείχνουν ένα δρόμο μέσα στο χάος με το συναίσθημα να παίζει τον κυρίαρχο ρόλο του καθοδηγητή κι όχι η λογική που μας στερεί πολλές φορές να αισθανόμαστε την υπέρβαση στη ζωή μας. Βρίσκω στα ποιήματά της την κατασταλαγμένη σοφία των Σούφι της ανατολίτικης φιλοσοφίας, κι έναν προσεγμένο λυρισμό, χωρίς περιττά στολίδια, που δημιουργούν όχι μόνο εντυπωσιακές ποιητικές εικόνες, αλλά και προσφέρουν, το πιο σημαντικό, ιαματική ομορφιά για όλα αυτά που δεν χάνονται μέσα στο χρόνο και που μας καθορίζουν:

Δεν ξέρω

από που έρχονται

τα χειροκροτήματα,

οι παθιασμένες ζητωκραυγές

απ΄ τον εξώστη, τον ουρανό

από κάποια φυγόκεντρη στροφή

του δρόμου ίσως,

όταν μπαίνω σε μια λίμνη βαθιά

όπου τα νερά είναι κρύα,

οι ήχοι βουβοί

κι η νύχτα, από

χίλιες και μία ζωές αγνώστων

σπαρμένη φώτα δίπλα,

ετοιμάζεται

αναπάντεχα

να εκραγεί.

Μυθική μέρα.

Ψάχνω μια μέρα που να ξεκινά απ΄ το ωμέγα της,
μια μέρα σχεδόν μυθική, όπου κάθε εξαίρεση θα
συναντά τον κανόνα της.


Στη φωτογραφία, ανθισμένες αμυγδαλιές.

Λήθη.

Πώς γίνεται να μη θυμάμαι τις παιδικές μου φάρσες, τα μυστικά των τοίχων πριν ξεφλουδίσουν, τους φίλους που φυτεύουν το βλέμμα τους σ' άγονες γραμμές, αυτούς που πέφτουν και κοιμούνται από φόβο'  πώς γίνεται να έχω ξεχάσει τα δάκρυα που στεγνώνουν το καλοκαίρι στο παράθυρο, τη θάλασσα στον τρίτο, τους κρεμαστούς κήπους της Βαβυλώνας στο λαιμό μου, το κομμένο αυτί του Βαν Γκογκ στο κομοδίνο; Καλά λένε - πως είμαι εντελώς εκτός τόπου και χρόνου - σαν τους αυτόπτες μάρτυρες που τρέμουνε τον ίσκιο τους και ζητούν στη μέση του Ωκεανού, αδιάφορα τάχα,  ο τελευταίος να κλείσει την πόρτα.


Ο πίνακας είναι του Γιάννη Στεφανάκη.

Επί ποδός.

Όλοι ήταν επί ποδός. Το λόγο δεν τον ήξερα, τον έμαθα μετά. Πέθανε ο Γ., στον ύπνο του, είπαν. Ανακοπή. ''Τον τσίμπησε ένας ξαφνικός πόνος σαν σκορπιός στο στήθος.''
  Από κάποιο ανοιχτό παράθυρο ακούστηκε το λαικό τραγούδι: Γιατί με πρόδωσες, γιατί…Θυμήθηκα αίφνης τη μάνα μου, που έλεγε μεταξύ αστείου και σοβαρού, ότι η καρδιά κάνει το αίμα να κινείται αλλά τα στηθοσκόπια δεν είναι αθάνατα.

Φωτογραφία: Kevin Corrado.

Το θραύσμα μιας ανάμνησης.

Είχαμε βρει ένα καροτσάκι στο λυόμενο της Βγένας. Το είχαμε μισό μισό με τη Χ., πότε έμπαινε μέσα η μία, πότε η άλλη, εκτός από τις ανηφόρες που τις κόβαμε ποδαράτες. Τα βράδια πηγαίναμε στο Αρτεσιανό. Ψυχή δεν υπήρχε γύρω μας. Ακούγαμε μόνο το γρύλισμα από τις ρόδες του καροτσιού και μακρινούς διάσπαρτους ήχους. Θυμάμαι τη Χ. να λέει πως το Αρτεσιανό ήταν από κάτω σπαρμένο με αρχαία που είχαν ξεμείνει από κάποιο παλιό ναυάγιο, όταν η πόλη ήταν ακόμα θάλασσα.
  Εγώ δεν την πίστευα.

Ο πίνακας είναι του David Hockney.

Strangers in the night.

Ξημέρωμα στο δρόμο.  Ξενοδοχεία γεμάτα αγνώστους, κόσμος που διασχίζει τα στενά. Μπαίνουμε σε ένα καλντερίμι και βγαίνουμε μπροστά σε ένα χώρο με παραταγμένα καντήλια, όλα αναμμένα στο όνομα κάποιου Αγίου, με όνομα παράξενο. Κάποιος δίπλα μου κάνει το σταυρό του και αρχίζει να διαβάζει τα τυπωμένα γράμματα στις εικόνες. Αυτά που συγκρατώ- τέτοια ώρα: Άγιος Ηλιανός, Άγιος Ερμείας, Αγία Γοργονία, Αγία Βερίνη, Άγιος Ωκεανός, Άγιος Αφρικανός... Κι έπειτα κάποιος με ρωτάει, αν ο Άγιος Αγαπήνωρ είναι υπαρκτό πρόσωπο ή πρόκειται για πλαστοπροσωπία.


Τα γλυπτά είναι του Gehart Demetz.